GFR

 Glomerüler Fİltrasyon Oranı (GFR) • Dakikada 125 ml olan filtrasyon miktarı günde 180 litreye eşdeğerdir. • Kanın plazma hacminin 3 litre olduğu dikkate alınacak olursa, bir günde kan plazmasının böbrekler tarafından 60 kez (180 / 3 =60) filtre edildiği anlaşılmaktadır. • Böbreklerin filtre edilen plazma miktarı bu kadar yüksek iken günde çıkarılan idrar miktarı ortalama 1- 1,5 litre kadardır. Buradan süzüntünün % 99 unun tübülüsleri geçerken geri emilerek tekrar kana verildiği anlaşılmaktadır. GFR REGULASYONU • Otoregulasyon (jukstaglomerüler apparatus rol oynar) • Hormonal regulasyon a)Renin- anjiotensin sistemi b) Atrial Natriüretik peptit (kalbin atriyum duvarının gerilmesi sonucu salgılanır. GFR  • Nöral regulasyon: Stress hormonları afferent arteriolleri daraltır, GFR ↓ GFR düzenlenmesi • Jukstaglomerüler Aparatus ve Renin-anjiotensin sistemi rol oynar. • Kan hacmini, kan basıncının ve glomerüler kapillerleri içindeki basıncın düzenlenmesi yönünde çalışan bir sistemdir. • Jukstaglomerular apparatus nefronun glomerul yumağına yakın bir yerde yerleşmiştir. Nefronlarda distal tübülüsün ufak bir bölümü afferent ve efferent arteriyolün arasındaki bir bölgeden geçer ve arteriyollerle deği halindedir. • Distal tübülüsün afferent arteriyol ile deği haline geldiği bölgede, gerek arteriyol hücreleri gerekse tübülüs hücreleri değişime uğramıştır. Bu bölgedeki tübülüs hücrelerine macula Densa, arteriyol hücrelerine ise jukstaglomeruler hücreleri denilmektedir. • Jukstaglomerul hücreleri renin adı verilen proteolitik bir enzim salgılar. • Makula densa hücreleri ise distal tübülüs içinden geçen sıvının Na+ ve Cl+ iyon konsantrasyonuna duyarlıdır. • Arteriyel kan basıncının düşmesi veya böbrek arterinin daralması sonucu GFR nin azalması distal tübülüsten geçen sıvıda Na+ ve Cl - azalmasına neden olur. • Bu durum macula densa hücrelerini uyarır. Macula densa hücreleri de jukstaglomerul hücrelerinden renin salgılanmasına neden olur. • Renin kanda bulunan ve bir polipeptid olan Angiotensinojene etki ederek Anjiotensin I oluşturur. Anjiotensin I de böbreklerde ve akciğerlerde bulunan konverting enzim aracılığı ile Anjiotensin II ye çevrilir. • Anjiotensin II kuvvetli vazokonstriktör etkiye sahip bir maddedir. Efferent arteriyolü kasarak glomerul kapillerlerindeki basıncı yükseltir. Anjiotensin II aynı zamanda sistemik dolaşımdaki arteriyolleri de kasarak kan basıncını yükseltir. • Anjiotensin II bu etkilerine ilaveten adrenal korteksten aldosteron salgısını uyararak tuz ve su tutulmasını artırır. • Hipotalamusa etki ederek ADH salgısını ve susama hissini uyarır. • Bütün bunların sonucunda kan basıncı yükseltilip ekstrasellüler sıvı hacmi artırılmış olur.

Nefrondaki Tübüler yapılar

• Proksimal kıvrımlı tübül: besin maddeleri ve bazı iyonları geri emer. • Henle kulpu: Kulpun ince kısmı korteksten medullaya inip tekrar kortekse döner. • Distal kıvrımlı tübül: Bazı hç ADH ve Aldesterona duyarlıdır. • Toplayıcı kanallar Glömerülleri oluşturan kapiller ile normal kapillerler birbirlerinden farklıdırlar: • İki atardamar arasında yer almış yapılardır. • Kapiller kan basıncı sistemik kapiller kan basıncından 2 kat fazladır ve kappiller boyunca sabittir. 60 mm Hg. • Glomerül kılcallarında yalnız süzülme olur geri emilim olmaz • İki katlı epitelle örtülüdürler. İDRARIN OLUŞUMU • İdrar nefronda 3 aşamada oluşur. • Filtrasyon • Geri emilme (reabsorbsiyon) • Salgılama (ekskresyon Filtrasyon • İdrar oluşumunun ilk basamağıdır. • Afferent arteriyol ile glomerul kapiller yumağına ulaşan kanın proteinleri ve hücreleri dışındaki tüm elemanları bowman kapsülü içine süzülür. • Süzüntünün içeriği proteinler dışında hemen hemen plazmanın yapısı ile eşdeğerdir. • Glomerul kapillerlerindeki filtrasyon hızı, birim zamanda süzülen plazma miktarı olarak tanımlanır. GFR nin normal değeri 125 ml / dk dır.Buradan anlaşılan normalde böbreklerin 1 dakikada 125 ml plazmayı filtre ettikleridir. GFR çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu faktörlerin bazıları şu şekilde sıralanabilir: • a) Glomerul kapilleri içindeki kanın hidrostatik basıncının (50- 60 mmHg) azalması filtrasyonu azaltır,yükselmesi artırır. Kapillerdeki hidrostatik basınç afferent arteriyol daralmasında, böbreğe gelen kan miktarının azalmasında (arteriyel kan basıncının düşmesi ve kan kayıpları gibi koşullarda) azalır. Buna karşı efferent arteriyol daralması, basıncı yükseltir. • b) Glomerul kapillerindeki geçirgenlik artışları GFR'yi artırır. • c) Bowman kapsülü içindeki sıvının basıncının (15 mmHg) artması filtrasyonu azaltır. örneğin; böbrek taşları bu tip basınç yükselmesi yaparak filtrasyon hızını azaltmaktadır. • d) Kan kolloid Osmotik Basınç (25-30), kandaki proteinleirn oluşturduğu basınçtır ki suyu kapiller içinde tutmaya yarar. • Kapsüller Kolloid basınç Bowman kapsülü içine geçen çok az miktarda proteinin oluşturduğu basınçtır. Oldukça küçüktür.

Böbreklerin fonksiyonel durumu

 Böbreğin fonksiyonel birimi:Nefrondur • Her böbrekte yaklaşık 1250000 nefron bulunur. • İdrar nefronda oluşur, toplayıcı kanallara, minör ve majör kalikslere ve üretere geçer. Nefronun yapısı • Damarsan yapı (glömerül ve tübüler yapılardan oluşur. • Her bir nefron sıvıyı süzen körpüskül ve uzun bir tübülde oluşur. • Tübül proksimal kıvrımlı tübül, Henle kulpu, distal kıvrımlı tübül ve toplayıcı kanallardan oluşur. • Nefronlar kortikal (%85) ve Jukstamedüller (%15) olmak üzere ikiye ayrılır. Nefronon Bölümleri: Renal Korpüskül • Kan böbreklere renal arterler aracılığı ile gelir, afferent arteriol olarak filtrasyon işleminin yapılacağı bölgeye gelir orada glömerül adlı yapıyı oluşturu. Glomerül filtrasyonun başladığı yerdir. Filtre olan kan daha sonra efferent arteriol ve renal veni oluşturur. • Glomerülleri oluşturan kappillerler büyük çaplı porlar içerirler. Bu porlardan suda eriyen maddeler geçer Hücreler geçemez. • Bowman Kapsülü tübül hücrelerinin ilk kısmından oluşur. Glömörül yumağı ve çevresindeki kapsüle renal Korpüskül veya malpighi korpüskülü denir.

Böbreklerin yapısı

 • Korteks:Böbreğin kabuk bölümü • Medulla: Böbreğin öz bölümü • Hilus: Renal arter, renal ven ve üreter pelvisinin çıktığı bölüm

Boşaltım Sistemi Anatomisi

  • Üriner sistemi iki böbrek, iki üreter, vesika urineria (idrar kesesi) ve üretra oluşturmaktadır. Böbrekler kanın süzme işini yaparak idrarı oluştururlar. Oluşan idrar üreterler aracılığı ile idrar kesesinde toplanır ve üretra ile dışarıya atılır. • Böbrekler retroperitoneal yerleşim gösteren torakal 12 ile lumbal 3 vertebralar arasına periton arkasına sağlı sollu yerleşen iki organdır.

Ateşli hastalıklar ve ateş

• Ateşli hastalıklarda hipotalamik termostat yeni bir noktaya ayarlanır. • Bu etkiyi yaratan maddelere pirojenler denir. • Pirojenler, ateşi oluşturan toksik bakteriler tarafından salgılanırlar ve dejenere olan dokudan serbestleşirler.

Boşaltım Sistemi Fizyolojisi

 

Boşaltım sistemi (üriner sistem) Homeostasise katılan en önemli organ sistemlerinden biridir. Vücut sıvılarının hacim ve içeriğinin kontrolü Kan basıncının düzenlemmesi pH nın, su ve elektrolit dengesinin düzenlenmesi, Hücrelerde metabolizma sonucu oluşan ve kana verilen atık ürünlerden arındırılması Düzenleyici hormon ve enzim salgılamak üriner sistemin fonksiyonlarıdır.

Vücut Isısının Düzenlenmesindeki Anormallikleri

 Vücut Isısının Düzenlenmesindeki Anormallikleri • Ates: • – Vücut ısısının normal sınırların üstüne çıkması durumudur. • Beyindeki anormalliklere ya da ısı düzenleme merkezlerini etkileyen toksik maddelere bağlı ortaya çıkar. • – Bu durumlar şunlardır: • • Bakteriyel hastalıklar, • • Beyin tümörleri, • • Sıcak çarpması yaratacak ortam kosulları • • Ağır egzersiz